Filistin-Gazze’de yaşananlar yıllardır konuşuluyor ama hukuki tarafları pek konuşulmuyor. Son dönemde İsrail’in karşılaştığı uluslararası baskı ve hukuki tehditleri nasıl anlamak lazım? Bu soruya etraflıca cevap veren Uluslararası Hukuk uzmanı Dr. Özlem Reşat Yücel‘in KASAM’daki sunumu Prof. Dr. Bekir Berat Özipek tarafından raporlaştırıldı.
“ULUSLARARASI HUKUK VE GAZZE: İSRAİL’İN SALDIRILARI VE SOYKIRIM DAVASI” başlıklı raporda GAZZE’de yaşanan olayları ULUSLARARASI HUKUK açısından ele alan Dr. Yücel’in dikkat çektiği ezber ve algı karşıtı bilgiler yer alıyor. Doğu Akdeniz’de yaşanan insanlık dramı, hukuk ihlalleri ve İsrail saldırılarını milletlerarası hukuk yönüyle okumak isteyenler için raporumuzun öne çıkan noktaları:
- “‘Lawfare’ hukuku silah olarak kullanmak demek. Uluslararası hukuku kullanmamak silahı düşmana vermek demektir. Uluslararası hukuka dört elle sarılmamız lazım ve bu silahı karşı tarafa vermememiz lazım”
- “İsrail Filistin’de soykırım yapıyor ve yargı yetkisini kabul ettiği tek uluslararası mahkeme, soykırımı önleme sözleşmesindeki mahkeme. Buna soykırım demek için hukukçu olmaya gerek yok. Ama yine de bu davanın dikkatli açılması lazım. Şu ana kadar gidişat iyi.”
- “Soykırım davasını Güney Afrika’nın açması çok güzel bir tercih. Kimsenin laf edemeyeceği bir ülke. Irk ayrımcılığı, apartheid rejiminin anayasal olarak uygulandığı bir ülkenin bundan kurtulduktan sonra böyle bir dava açması çok doğru bir tercih.”
- “İran bu konuda rasyonel hareket etti. ‘Beni vuran uçakların kalktığı üsleri vuruyorum, silahlı saldırı yapanların kaynağını vuruyorum’ dedi.”
- “İsrail’e müsamaha, uluslararası hukuku çiğnersem bir şey olmaz mantığını yaygınlaştırıyor. İsrail’in Şam saldırısından sonra Ekvador, Meksika Büyükelçiliğine sığınan eski Başkan Yardımcısı Jorge Glas’ı tutuklamak için operasyon düzenledi.”
- “Gazze’nin kendi ülke sınırları içerisinde olmadığını İsrail de kabul ediyor ancak Batı Şeria’yı işgal altında tutmaya devam ediyor. Burada “işgal” kelimesi doğru değil. Çünkü ‘işgal’ bir tür meşruiyet barındırır. Onun yerine ‘istila” demeli.”
- “İsrail Filistin topraklarında var olduğu müddetçe bu bir saldırıdır. İsrail’in yaptığı silahlı saldırıya karşı meşru müdafaa hakkı doğar. Hukuken iki taraf birden meşru müdafaa hakkına sahip olamaz.”
- “Sivillere yönelik eylemler savaş suçu oluşturabilir. Küçükleri, yaşlıları, sivilleri savaş esiri alamazsınız. Hamas meşru müdafaa hakkını aşmıştır denebilir ama bu İsrail’e meşru müdafaa hakkı vermez. Sadece meşru müdafaa hakkının sınırları aşıldığı için tazmin yükümlülüğü söz konusudur”
- “İsrail’e desteği yüzünden Almanya’ya açılan dava önemli. İsrail sadece soykırım suçu açısından yargılanmayı kabul etmiştir. Almanya bu konuda sınırlama getirmemiştir. İsrail’in işlediği bütün suçlar, saldırı suçu, insanlığa karşı suçların ihlali de var bu davada.”
Raporu indirmek için linki tıklayınız: Gazze ve Uluslararası Hukuk RAPOR 2024